In dit artikel beschrijven we een LCA-voorbeeld. De zomer komt eraan. Dat betekent dat de zon gaat schijnen (hopelijk, in Nederland weet je het nooit) en mensen de buitenlucht opzoeken. Een van de zomerattributen die meestal uit de kast wordt gehaald, is natuurlijk de barbecue. Omdat de temperatuur op aarde al stijgt en klimaatverandering zijn effecten heeft, onderzoeken we de milieu-impact van de zomerhobby BBQ. Welk type BBQ is de meest duurzame keuze?
Levenscyclusanalyse (LCA)
Om de verschillende vormen van BBQ's te vergelijken gebruiken we een levenscyclusanalyse (LCA). Eerst bepalen we de zogenaamde functionele eenheid. Deze functionele eenheid bepaalt precies wat we gaan meten. Dus, hoeveel barbecues heb je nodig om een hele zomer te barbecueën? Onze cavia barbecuet twee keer per week. We gaan uit van een barbecuesessie van 3 uur en een zomer van 12 weken.
Met deze LCA-studie beantwoorden we de vraag: wat is de beste BBQ, gezien het effect op het klimaat? We vergelijken het gebruik van een wegwerpbarbecue, een 'standaard' barbecue en een elektrische barbecue.
Omdat een wegwerpbarbecue ongeveer 1,5 uur meegaat, heb je veel meer wegwerpbarbecues nodig. De gewone barbecue en de elektrische barbecue gaan langer mee, dus daar heb je er minder van nodig. Voor deze barbecues heb je natuurlijk wel houtskool of elektriciteit nodig voor elke sessie. De barbecues zijn gemaakt van roestvast staal, gietijzer en aluminium.
Waar is de milieu-impact van barbecues?
We verdelen de milieu-impact van barbecuen over het productieproces van de BBQ's en het gebruik ervan. De afvalfase laten we in deze studie gemakshalve buiten beschouwing. We gaan dus niet uit van de gehele levenscyclus.
Om een elektrische en een standaard barbecue te produceren, zijn veel meer materialen en energie nodig dan om een wegwerpbarbecue te produceren. Maar je kunt de wegwerpbarbecue maar één keer gebruiken, dus je moet er elke keer een nieuwe kopen. De elektrische en standaard barbecue gaan veel langer mee.
Om de BBQ te gebruiken - wanneer je in de tuin of het park bent - voor de wegwerpbarbecue, betekent dat je er een nieuwe moet produceren en kopen. Voor de standaardbarbecue moet je altijd een nieuwe zak houtskool kopen. Aanmaakblokjes zijn ook handig, maar worden in deze studie niet meegenomen. De elektrische barbecue heeft natuurlijk elke keer dat de barbecue wordt aangezet, elektriciteit nodig.
Uit onderstaande grafiek blijkt dat het gebruik van een wegwerpbarbecue de hele zomer veruit het grootste milieueffect heeft. De totale impact bedraagt 194 kg CO2. Dit komt ongeveer overeen met 950 km rijden met een benzineauto.
Bij de elektrische barbecue wordt het effect veroorzaakt door de elektriciteit die hij verbruikt. In deze studie gaan we uit van de standaard Nederlandse energiemix. Deze mix is behoorlijk vervuilend. Dit komt omdat de energie op dit moment voornamelijk wordt opgewekt door olie en gas.
De milieu-impact van een standaard barbecue wordt veroorzaakt door de houtskool die nodig is om uw hamburger te bereiden.
Barbecueën met zonnepanelen
We hebben al gezien dat de milieubelasting van een elektrische barbecue wordt veroorzaakt door het elektriciteitsverbruik. Helaas is de Nederlandse energiemix niet erg schoon. Een groot deel van de elektriciteit in Nederland wordt nog steeds opgewekt met olie, kolen en aardgas. Als je deze fossiele brandstoffen verbrandt, wek je elektriciteit op.
Maar wat als uw hele dak bedekt is met zonnepanelen? Elektriciteit opgewekt door de zon voorkomt de verbranding van fossiele brandstoffen en is dus veel minder belastend voor het milieu.
In de grafiek zie je dat met zonne-energie de elektrische barbecue de meest duurzame optie is! De milieu-impact van barbecueën met een elektrische barbecue daalt met meer dan 80% wanneer je groene energie gebruikt.
Meer milieueffecten dan alleen koolstof
Barbecueën heeft echter meer gevolgen voor het milieu dan alleen koolstofuitstoot. Bij de wegwerpbarbecue en de standaardbarbecue wordt houtskool verbrand. De productie van houtskool draagt niet alleen bij tot de opwarming van de aarde, maar de verbranding ervan veroorzaakt ook andere directe emissies tijdens het barbecueën.
Zo komen bijvoorbeeld ook koolmonoxide, stikstof en zwevende deeltjes vrij. Fijnstof is een samenstelling van vaste deeltjes die kleiner zijn dan 10 micrometer. Deze stofdeeltjes zijn een vorm van luchtverontreiniging en veroorzaken gezondheidsproblemen.
Landgebruik heeft ook een impact op het milieu. En we weten allemaal dat het ontbossen van de Amazone niet goed is voor de natuur en het klimaat. De productie van houtskool - gemaakt van hout en dus bomen - hangt samen met landgebruik. Het veranderen van bossen in landbouwgrond heeft ook een impact op het milieu. Omdat een elektrische barbecue geen kolen nodig heeft, is er veel minder land nodig. De milieu-impact die wordt veroorzaakt door landgebruik is 25 keer hoger bij wegwerp- en standaardbarbecues.
De afbeelding hieronder toont de totale koolstofimpact en de milieu-impact van landgebruik per BBQ. De wegwerp en standaard BBQ scoren hoog in termen van landgebruik. In termen van koolstof, scoort de wegwerp BBQ het hoogst.
Maar wat leg je op de BBQ?
Een barbecue is natuurlijk niet compleet zonder eten. Wat je op de barbecue gooit, heeft - naast een effect op je eetlust - ook een effect op het milieu. Als aanvulling op de barbecuestudie gebruiken we gegevens uit een Blonk-rapport*.
Je kunt het barbecuemenu grofweg verdelen in dierlijke en plantaardige vleesproducten en -vervangers. Elk met hun eigen milieu-impact. Hieronder zie je de impact van vlees en hun plantaardige vervangers, kijkend naar koolstofuitstoot. De meest duurzame optie is dus barbecueën op zonne-energie met een vegetarische burger!
*Milieueffecten van vlees en vleesvervangers. Eindrapport v1.2 (2017).
